کمبود کدام ویتامین باعث ایجاد کک و مک می شود؟

کک و مک عارضه‌ای رایج و شایع است و در مناطقی از بدن بروز می‌کند که بیشتر در معرض تابش نور خورشید قرار دارند. این عارضه هیچ تهدیدی برای سلامتی ایجاد نمی‌کند، اما ممکن است برخی از افراد علاقه‌ای به آن نداشته باشند.

در این مقاله با شما از علل بروز کک و مک صحبت کرده‌ایم. اگر دوست دارید بدانید کمبود کدام ویتامین باعث کک و مک میشود، با ما تا انتهای این مقاله در کلینیک آفتاب همراه باشید.

علت کک و مک چیست؟

به‌طور کلی، کک و مک در نتیجه تولید بیش‌ از اندازه ملانین ایجاد می‌شود. ملانین به رنگدانه‌هایی گفته می‌شود که در پوست ما وجود دارند و به آن رنگ می‌دهند. البته ملانین کارکرد دیگری هم دارد؛ این رنگدانه از بدن ما در برابر اشعه ماوراءبنفش محافظت می‌کند. نکته جالب اینکه چون پوست‌های روشن نسبت به اشعه UV (ماوراءبنفش) آسیب‌پذیرتر هستند، بدن آن‌ها ملانین بیشتری در پاسخ به این اشعه تولید می‌کند. به همین دلیل است که عموماً کک و مک در افرادی دیده می‌شود که پوست روشنی دارند.

اگر بخواهیم دقیقا بفهمیم که کک و مک چیست و علت آن را مورد بررسی قرار دهیم، باید بیش از هرچیزی به قرارگیری بیش‌ازحد در معرض اشعه ماوراءبنفش توجه کنیم. همچنین، سابقه ژنتیکی از عواملی است که می‌تواند در ابتلای افراد به کک و مک دخیل باشد.

در موارد نادر و کمتر دیده‌شده، نوعی بیماری پوستی به نام گزرودرما پیگمنتوزوم می‌تواند باعث حساسیت بیش‌ازحد پوست به اشعه ماوراءبنفش شود که درنهایت، خود را به شکل کک و مک نشان می‌دهد. 

نکته مهمی که باید درباره کک و مک بدانید این است که در افراد مستعد یا کسانی که در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند، کمبود بعضی از ویتامین‌ها و ریزمغذی‌ها می‌تواند باعث بروز یا تشدید این عارضه پوستی شود. بیایید بررسی کنیم که کمبود کدام ویتامین باعث کک و مک می‌شود.

کک و مک صورت

اگر این ویتامین‌ها را کم مصرف می‌کنید، باید منتظر کک و مک باشید

ویتامین B12

B12 مهم‌ترین ویتامینی است که در رابطه با بروز کک و مک، اسمش به میان می‌آید. کمبود این ویتامین با بروز هیپرپیگمانتاسیون و کک و مک ارتباط مستقیمی دارد. این مسئله به‌خصوص برای کسانی که مستعد ابتلا به این دانه‌های رنگی هستند و قبلا درمان انجام داده‌اند بسیار مهم است؛ عدم مصرف به‌اندازه و کافی ویتامین B12 می‌تواند باعث برگشت کک و مک یا بیشتر شدن آن شود.

 اگر دوست دارید بدانید که کمبود کدام ویتامین باعث لکه قهوه‌ای می‌شود، بیشتر به ویتامین B12 فکر کنید! این ویتامین نقشی اساسی در بدون لک بودن پوست بازی می‌کند.

سایر عوارض کمبود ویتامین B12

کمبود ویتامین B12 می‌تواند موجب بروز طیف وسیعی از علائم فیزیکی، عصبی و روانی شود و آسیب‌های جبران‌ناپذیری به اعصاب وارد کند. افرادی که B12 کمی در بدن خود دارند، معمولا دچار کمبود گلبول قرمز هم می‌شوند. احساس ضعف و خستگی مفرط، حالت تهوع، اسهال یا استفراغ، کاهش وزن، درد در ناحیه دهان و زبان و پوست زردرنگ از عوارض کمبود این ویتامین هستند. 

ویتامین C

ویتامین C یا همان اسید اسکوربیک، یکی‌دیگر از ریزمغذی‌هایی است که کمبود آن می‌تواند باعث لکه‌های پوستی و به‌طور خاص، کک مک شود. ویتامین سی نوعی آنتی اکسیدان است که کاربرد زیادی در بدن دارد. یکی از کارهای ویژه‌ ویتامین سی، کمک به تولید کلاژن در پوست است.

به‌طور کلی هر چقدر که پوستمان کلاژن بیشتری بسازد، مشکلات کمتری را تجربه خواهد کرد. اگر در بدن ما به اندازه کافی ویتامین سی وجود نداشته باشد، امکان دارد که عوارضی مانند خشکی پوست، چروک، بروز لک و کک و مک را تجربه کنیم.

ویتامین C مفید برای پوست

سایر عوارض کمبود ویتامین C در بدن

کمبود ویتامین سی می‌تواند باعث ضعف، سستی، کاهش وزن، خونریزی اطراف دهان، تورم لثه‌ها، تغییر رنگ محیط دهان و حتی در موارد شدیدتر، باعث لق شدن دندان‌ها شود. 

افرادی که درگیر کمبود ویتامین سی هستند، به سادگی دچار عفونت، علی‌الخصوص عفونت لثه می‌شوند. این عفونت‌ها به سادگی از بین نمی‌روند و خونریزی می‌کنند. 

ویتامین D

ویتامین D هم ارتباط نزدیکی با بروز لکه‌های قهوه‌ای و رنگدانه‌های پوستی دارد. درواقع اگر بخواهیم جوابی به سوال کمبود کدام ویتامین باعث کک و مک میشود ارائه دهیم، نمی‌توانیم نام ویتامین دی را از قلم بیندازیم. 

جالب است بدانید که ملانوسیت‌ها، سلول‌هایی که ملانین می‌سازند، نوعی ویتامین D هستند. به همین دلیل، کمبود این ویتامین می‌تواند عوارض پوستی بدی را به‌همراه داشته باشد که کک و مک فقط یکی از آن‌ها است. 

از آنجایی که اغلب افراد، مخصوصا بانوان در معرض کمبود ویتامین دی قرار دارند، لازم است که حتما سطح این ویتامین را در خون اندازه بگیرید و در صورت لزوم، از مکمل‌های آن استفاده کنید.

سایر عوارض کمبود ویتامین D

بروز کک و مک فقط کوچکترین عارضه کمبود ویتامین دی در بدن است. افرادی که از کمبود ویتامین دی رنج می‌برند، ممکن است به کمبود کلسیم مزمن هم مبتلا شوند. این مسئله، خطر پوکی استخوان را در آن‌ها افزایش می‌دهد.

درد استخوان، خستگی، انقباض عضلانی و ضعف از شایع‌ترین علائم کمبود شدید ویتامین دی است. در وضعیت شدیدتر، ممکن است شکستگی استخوان هم اتفاق می‌افتد.

برای کاهش کک و مک چه چیزی مصرف کنیم؟

طبیعتاً هر ماده غذایی که ویتامین‌های مناسب پوست را تأمین کند، می‌تواند منبع خوبی برای از بین بردن لک صورت و پیشگیری از کک و مک باشد. همچنین عدم مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین‌های B12، C و D می‌تواند باعث بیشتر شدن لکه‌ها شود. عدم مصرف مواد غذایی زیر ارتباط مستقیمی با بروز کک و مک دارد و گنجاندن آن‌ها در رژیم غذایی ضروری است:

1. جگر

جگر حیوانات، یکی از غنی‌ترین منابع ویتامین B12 محسوب می‌شود. متخصصین تغذیه اعتقاد دارند که هر 100 گرم از جگر گوسفند می‌تواند درصد زیادی از نیاز روزانه به این ویتامین را تأمین کند. جگر گاو نیز در رتبه بعدی قرار دارد و کمک زیادی به تأمین ویتامین B12 می‌کند.

2. ماهی ساردین

ماهی‌های ساردین به‌طور ویژه در تهیه کنسرو ماهی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ماده غذایی از دیگر منابع غنی ویتامین B12 است و می‌تواند نیاز روزانه بدن به این ویتامین را تأمین کند. علاوه‌بر ماهی ساردین، ماهی تن و قزل‌آلا هم از منابع غنی این ویتامین محسوب می‌شوند.

ماهی ساردین منبع ویتامین B12

3. گوشت گاو

به‌طور کلی، مصرف گوشت قرمز می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی روی تأمین ویتامین B12 موردنیاز بدن داشته باشد. همچنین این ماده غذایی، منبعی مناسب از ویتامین دی است و با مصرف آن می‌توانید با یک تیر، دو نشان بزنید.

4. شیر و لبنیات

شاید مهم‌تر از پرسیدن این سوال که کمبود کدام ویتامین باعث کک و مک می‌شود، این باشد که بپرسیم برای پیشگیری از بروز کک و مک چه بخوریم؟ اگر سوال شما هم این است، می‌توانیم لبنیات را به‌عنوان یکی از بهترین منابع برای این منظور معرفی کنیم. 

شیر و لبنیات منابعی غنی از ویتامین B12 و ویتامین D هستند. یک فنجان شیر کامل می‌تواند 46 درصد از نیاز روزانه بدن به ویتامین B12 را تأمین کند؛ پس بیراه نیست که بگوییم شیر و لبنیات از بهترین گزینه‌ها برای تأمین ویتامین B12 و D هستند.

5. تخم مرغ

تخم مرغ یکی از بهترین و کامل‌ترین منابع پروتئین، ویتامین‌ و از بهترین مواد غذایی است که می‌توانید مصرف کنید. شما با مصرف تخم مرغ هم ویتامین B12 و ویتامین D دریافت خواهید کرد. تخم مرغ تقریبا تمام ویتامین‌ها را به جز ویتامین C در خود جا داده است؛ پس از مصرف آن غافل نشوید.

6. سبزیجات و صیفی جات

سبزیجات و صیفی‌جات از غنی‌ترین منابع ویتامین C در طبیعت هستند و می‌توانند نیاز روزانه بدن به این ریزمغذی را تأمین کنند. انواع فلفل شیرین، فلفل چیلی، جعفری، اسفناج، کلم پیچ، بروکلی، گوجه فرنگی و کلم قمری (بروکسل) از منابع غذایی‌ای هستند که می‌توانند در تأمین ویتامین سی به شما کمک کنند.

7. مصرف میوه‌جات

علاوه‌بر سبزیجات، میوه‌جات هم از موادی هستند که با دارا بودن منابعی غنی از آنتی اکسیدان و ویتامین سی، بهترین انتخاب برای درمان کک و مک یا کنترل آن محسوب می‌شوند. مرکبات، توت‌ها، لیمو ترش، خرمالو، تمشک و طالبی از میوه‌هایی هستند که می‌توانید برای تأمین ویتامین سی بدنتان مورد استفاده قرار دهید.

سریع‌ترین روش درمان کک و مک

حالا نوبت به شناخت روش‌های درمان کک و مک می‌رسد. اگر می‌خواهید سریعا کک و مک صورتتان را درمان کنید، باید از روش‌های کلینیکی کمک بگیرید. متدهای زیر، بهترین و سریع‌ترین روش‌ های درمان کک و مک محسوب می‌شوند:

1. لیزردرمانی

درمان لیزری کک و مک از قدیمی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین روش‌های درمانی این عارضه است. پزشکان در این روش از پالس‌های متمرکز و شدید نوری برای هدف قرار دادن نقاط رنگی استفاده می‌کنند. این روش، مؤثر است و حداقل 50 درصد از لکه‌های ناشی از کک و مک را از بین خواهد برد.

2. کرایوسرجری

کرایوسرجری روش درمانی دیگری است که در آن از نیتروژن مایع برای انجماد و تخریب سلول‌های غیرطبیعی و ناهماهنگ با سطح پوست استفاده می‌شود. این روش درمانی هم می‌تواند از روش‌های مؤثر در از بین بردن کک و مک باشد و به‌طور کلی بی‌خطر است. 

3. کرم محوکننده

کرم‌های محوکننده که حاوی هیدروکینون هستند، می‌توانند در محو کردن کک و مک تأثیر بگذارند. این کرم‌ها با سرکوب ملانین، نواحی تیره پوست را روشن می‌کنند و می‌توانند منجر به درمان کک و مک شوند.

4. ضد آفتاب

چه بخواهید کک و مک صورتتان را درمان کنید و چه در دوره بعد از درمان باشید، استفاده از کرم ضدآفتاب جزء ضروری‌ترین مراقبت‌های کک و مک است. کرم‌های ضدآفتاب کمک می‌کنند تا از بروز کک و مک‌های جدید جلوگیری شود و ریسک بازگشت آن‌ها را کاهش می‌دهند.

5. لایه‌برداری شیمیایی

لایه‌برداری شیمیایی که معمولا در مطب و توسط پزشک متخصص انجام می‌شود، روشی برای از بین بردن سلول‌های سطحی پوست و لایه‌برداری نواحی آسیب‌دیده است. در این روش، پزشکان از محلولی حاوی گلیکولیک اسید یا اسید تری کلرواستیک استفاده می‌کنند. 

این ترکیبات با نفوذشان به لایه‌های میانی پوست، باعث تحریک تولید لایه جدید در آن می‌شوند. دوره نقاهت این روش حدود دو هفته طول می‌کشد و در پایان درمان، بخش قابل توجهی از کک و مک، محو خواهد شد.

تصویر قبل و بعد از استفاده از لایه بردار پوست

درمان کک و مک در کلینیک زیبایی آفتاب

در این مقاله تلاش کردیم تا به این سوال پاسخ دهیم که کمبود کدام ویتامین باعث کک و مک می‌شود؛ به یاد داشته باشید که کک و مک، عارضه‌ای طبیعی و البته بی‌خطر است و از بین بردن آن صرفاً به سلیقه افراد ربط دارد. اگر به لحاظ ظاهری مشکلی با کک و مک صورتتان ندارید، هیچ لزومی ندارد که برای درمان آن اقدام کنید، اما اگر شک دارید که بروز کک و مک در صورت و بدنتان ناشی از کمبود ویتامینی خاص است، حتما برای پیگیری و درمان آن به پزشک مراجعه کنید تا عوارض ناشی از این کمبود، به سلامت شما آسیبی وارد نکند.

شما می‌توانید برای درمان کک و مک به کلینیک پوست و زیبایی آفتاب مراجعه کنید. ما در این مرکز، به شما کمک خواهیم کرد تا با شناسایی علل بروز کک و مک، آن را به‌طور مؤثر درمان کنید.

سؤالات متداول:

1. چرا دچار کک و مک می‌شویم؟

بروز کک و مک، علل مختلفی دارد. عوامل ژنتیکی، قرار گرفتن بیش‌ازحد در معرض اشعه ماوراءبنفش، رعایت نکردن روتین‌های پوستی، استفاده نکردن از کرم ضدآفتاب، رژیم غذایی نامناسب و... می‌توانند باعث شوند که دچار کک و مک بشوید.

2. سریع ترین درمان کک و مک چیست؟

بهترین و سریع ترین روش‌ها برای درمان کک و مک، لیزردرمانی، کرایوسرجری، لایه برداری شیمیایی و استفاده از کرم‌های محوکننده هستند.