هرآنچه باید درباره پسوریازیس بدانید

همه ما می‌دانیم که پوست یکی از آسیب‌پذیرترین عضوهای بدن است که می‌تواند به بیماری‌های مختلفی مانند پسوریازیس مبتلا شود؛ اما پسوریازیس چیست؟ یکی از بیماری‌های پوستی که در برخی افراد دیده می‌شود، پسوریازیس نام دارد. تا انتهای نوشته همراه ما باشید تا بدانیم که این بیماری چه علائمی دارد و چگونه می‌توانیم آن را تشخیص دهیم؟ در این مقاله به همۀ این پرسش‌ها پاسخ خواهیم داد.

بیماری پسوریازیس چیست؟

پسوریازیس یک بیماری خودایمنی است که معمولاً از طریق ژنتیک منتقل می‌شود؛ اما به هیچ وجه مسری نیست. این بیماری پوستی رایج نیست و خوشبختانه افراد بسیار کمی با آن مواجه می‌شوند. در این بیماری پوست بدن ضخیم‌تر از حالت معمول یا به اصطلاح «فَلسی» می‌شود. پوست وقتی آسیب می‌بیند، سلول تازه تولید می‌کند. با جایگزین ‌شدن این سلول‌های تازه متولدشده با سلول‌های مرده، بهبود عارضه پوستی به‌صورت زخم ایجاد می‌شود تا پوست حالت طبیعی خود را بسازد.

در طی بیماری پسوریازیس انتقال اطلاعات به مغز جهت تولید سلول جدید با سرعت بیشتری نسبت به ازبین‌رفتن سلول‌های مرده اتفاق می‌افتد. در نتیجه سلول‌های زیادی تولید و انباشته می‌شوند که بافت پوست را ضخیم و ضخیم‌تر می‌کند. تا جایی که اصطلاحاً به آن بخش، «پوست فلسی» می‌گویند. در واقع بدن علیه خود مبارزه می‌کند و آسیب‌هایی برای پوست به ارمغان می‌آورد. خوشبختانه با پیشرفت علم پزشکی، راه‌هایی برای کنترل و تا حدودی درمان این بیماری کشف شده است.

عکس بیماری پسوریازیس

علائم بیماری پسوریازیس چیست؟

به طور کلی می‌توان با مشاهده هر نوع عارضه‌ای روی پوست، بیماری عامل آن را شناخت. اصلی‌ترین نشانه‌های بیماری پسوریازیس نیز به شرح زیر است:

• ضخیم و فلسی شدن پوست؛
• خشک‌شدن شدید پوست که ممکن است باعث خون‌ریزی شود؛
• بروز پینه‌های ضخیم برجسته روی پوست که معمولاً قرمز یا صورتی هستند؛
• احساس درد روی برخی نقاط پوست؛
• احساس سوزش و خارش شدید و مداوم روی نواحی خاصی از بدن؛
• افزایش ضخامت ناخن‌ها و خارج‌شدن آن‌ها از شکل طبیعی؛
• ایجاد تاول روی لکه‌های پوستی در موارد نادر.

علائم بیماری پسوریازیس 

عوامل ایجاد بیماری پسوریازیس چیست؟

همان‌طور که پیش‌تر نیز به این موضوع اشاره کردیم، پسوریازیس یک بیماری ژنتیکی است و علت اصلی بروز آن مشخص نیست. اما در ادامه عواملی را معرفی می‌کنیم که باعث تشدید و پیدایش این بیماری می‌شوند و احتمال ابتلا به آن را افزایش می‌دهند.

ژنتیک

بیماری پسوریازیس از بدو تولد در بعضی افراد وجود دارد؛ اما خود را نشان نمی‌دهد و برخی عوامل باعث برانگیخته‌شدن آن می‌شود. مثلاً اگر پدر یا مادر این بیماری را داشته باشند، بعید نیست که به فرزند آن‌ها نیز منتقل شود.

استرس

در بسیاری از بیماری‌ها ازجمله پسوریازیس، استرس عاملی مؤثر برای افزایش و تشدید بیماری است. به افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، توصیه می‌کنیم تا جایی که می‌توانید، استرس و تنش‌های روحی را از خود دور کنید و به‌دنبال تقویت آرامش روحی خود باشید. با این اقدام حرکت بزرگی در جهت بهبود حال خود برمی‌دارید.

هورمون ها

معمولاً بیماری پسوریازیس با رسیدن به سن بلوغ ظهور می‌کند. هنوز اطلاعات معتبری برای تأثیر هورمون‌ها در این بیماری وجود ندارد؛ اما پزشکان (به‌صورت تجربی) معتقدند که هورمون‌های مربوط به بلوغ جنسی و هورمون‌های دوران بارداری روی آن تأثیر می‌گذارند.

جراحت های عفونی

آسیب‌های پوستی که منجر به جراحت یا همان زخم می‌شوند، ممکن است در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی عفونت کنند. عفونی‌شدن جراحت‌های پوستی هم افزایش شدت بیماری پسوریازیس را به همراه دارد. در برخی موارد مشاهده شده درمان عفونت زخم، به بهبود بیماری پسوریازیس هم کمک کرده است.

داروهای مختلف

استفاده از برخی داروها در کنترل بیماری پسوریازیس موثر است. داروهایی مانند کورتیکواستروئیدهای خوراکی و موضعی، نقش مؤثری در کنترل بیماری دارند؛ به‌گونه‌ای که اگر مصرف این داروها متوقف شود، بیماری هم شدت می‌گیرد. در مقابل، مصرف بعضی داروها نیز باعث تشدید این بیماری می‌شود؛ درنتیجه اگر علائم پسوریازیس را دیدید، باید فوراً استفاده از آن داروها را متوقف کنید. اگر داروها را با تجویز پزشک استفاده می‌کنید، باید او را از شرایط خود مطلع کنید تا جایگزین بهتری برایتان انتخاب کند. مهم‌ترین داروهایی که در صورت مصرف باعث تشدید بیماری پسوریازیس می‌شوند، داروهای فشار خون، لیتیم و داروهای ضد مالاریا هستند.

اضافه وزن

چاقی شدید یکی از عوامل ایجادکننده بیماری پسوریازیس است. ترکیب اضافه وزن و این بیماری می‌تواند خطر ابتلا به سکته‌های مغزی و قلبی را افزایش دهد.

مصرف دخانیات و الکل

نتایج تحقیقات علمی نشان داده با افزایش مصرف دخانیات و نوشیدنی‌های الکلی، بیماری پسوریازیس شدت می‌یابد و با کاهش مصرف، رشد بیماری هم متوقف می‌شود.

انواع بیماری پسوریازیس

بیماری پسوریازیس بر اساس محل بروز در نواحی مختلف پوست، دسته‌بندی می‌شود. این بیماری انواع مختلفی دارد و تقریباً 2درصد از مردم جهان را درگیر خود می‌کند. در ادامه به معرفی انواع بیماری پسوریازیس می‌پردازیم.

1. پسوریازیس پلاکی (Psoriasis Vulgaris)

پسوریازیس پلاکی یا ولگاریس از شایع‌ترین انواع این بیماری است. به این صورت که حتی بعد از بهبود هم می‌توان اثر لکه‌های خونی را زیر لایه‌های پوستی مشاهده کرد. در این بیماری، لکه‌های قرمزی روی پوست ایجاد می‌شوند که رفته‌رفته بزرگ‌تر شده و درد و خارش شدیدی را همراه خواهند داشت. همچنین باعث ایجاد لایه‌های اضافی روی زخم‌های پوستی شده و حالت فلسی‌شکل به نواحی آسیب‌دیده می‌دهند. پسوریازیس پلاکی گاهی در دستگاه تناسلی و گاهی درون دهان هم به‌وجود می‌آید.

2. پسوریازیس مفصلی

این نوع از بیماری بعد از آسیب‌رساندن به پوست، سراغ مفصل رفته و آن نقاط را هم دچار خشکی و سفتی می‌کند. در برخی افراد این سفتی باعث بروز تغییر شکل در مفصل می‌شود. تغییر شکل مفصل، پوسته‌پوسته‌شدن قسمتی از پوست، تغییر شکل ناخن‌ها و سفتی بیش از حد در مفاصل، از جمله علائم پیدایش پسوریازیس مفصلی در افراد است.

3. پسوریازیس ناخن (Nail Psoriasis)

این بیماری روی ناخن افراد مبتلا تاثیر می‌گذارد. ناخن‌های دست و پا به‌صورت غیرطبیعی رشد می‌کنند و تغییر رنگ می‌دهند. ضخیم‌شدن ناخن‌ها و تغییر شکل آن‌ها، نشانۀ اصلی بیماری پسوریازیس ناخن است.

4. پسوریازیس خالدار (Guttate Psoriasis)

بیماری پسوریازیس خال‌دار معمولاً در اثر یک عفونت شدید در گلو ظاهر می‌شود. در این بیماری، لکه‌هایی به شکل قطره‌های آب به‌وجود می‌آید که ممکن است در تمام نقاط بدن دیده شود. ضخامت لکه‌ها در این نوع از پسوریازیس بسیار کمتر از انواع دیگر است و تشخیص بیماری از روی ضخامت پوست کار سختی محسوب می‌شود. پسوریازیس خال‌دار معمولاً در نواحی پوست سر، کف دست و پاها به چشم می‌خورد. این بیماری در سنین پایین و قبل از جوانی رایج‌تر است.

5. پسوریازیس معکوس (Inverse Psoriasis)

پسوریازیس معکوس به‌صورت دانه‌های صافی است که خارش زیادی دارند و معمولاً قرمزرنگ هستند. این بیماری در قسمت‌های زیر سینه، کشاله ران، اطراف دستگاه تناسلی و زیر بغل بیشتر به چشم می‌خورد. تعریق بدن و شناکردن در آب‌هایی با بهداشت پایین می‌تواند باعث تشدید این بیماری شود. پسوریازیس معکوس، در صورت عدم توجه و درمان، ممکن است به بیماری قارچی تبدیل شود و آسیب‌های بیشتری به پوست وارد کند.

6. پسوریازیس پوست سر (Scalp Psoriasis)

در صورت بروز پسوریازیس در سر افراد، می‌توان منتظر حضور این لکه‌ها در صورت، پیشانی و خط رویش موی فرد باشیم. متاسفانه این نوع بیماری روی رشد موهای بدن تاثیر منفی می‌گذارد و باعث ریزش شدید موی سر می‌شود. البته در آقایان این ریزش به نقاط دیگر مانند ریش هم می‌رسد.

7. پسوریازیس پوسته‌ای

در این بیماری پوست بدن بسیار نازک می‌شود؛ طوری که تار و پود آن قابل مشاهده خواهد بود. این بیماری در مراحل اولیه یک ضایعه پوستی کوچک است که به‌سرعت شروع به رشد می‌کند. عوارض بیماری پسوریازیس پوسته‌ای شامل اسهال، خارش شدید پوست، تب و لرز است. خوشبختانه این نوع از پسوریازیس شیوع کمتری نسبت به انواع دیگر این بیماری دارد.

8. پسوریازیس اریترودرمیک

در این بیماری سطح بدن از دانه‌های قرمزرنگ زیادی پوشیده می‌شود که احساس خارشی شدید ایجاد می‌کنند. خوشبختانه این نوع از پسوریازیس هم احتمال شیوع کمتری نسبت به انواع دیگر آن دارد.

عکس انواع پسوریازیس 

عوارض پسوریازیس چیست؟

بیماری پسوریازیس تنها بر پوست افراد تاثیر نمی‌گذارد؛ بلکه وجود آن ممکن است خطر ابتلا به دیابت، بیماری‌های قلبی و عروقی، انواع سرطان مانند سرطان‌های سر و گردن، تومورهای مربوط به دستگاه گوارش و سندرم متابولیک را افزایش دهد. در برخی موارد حتی روی مفصل، استخوان‌ها، عضله‌ها و سیستم متابولیک بدن هم تاثیر مخرب می‌گذارد. حدود یک سوم افراد مبتلا به پسوریازیس به التهاب مفصلی دچار هستند و علائم آرتروز مفصل در آن‌ها دیده می‌شود.

افراد مبتلا به این بیماری علاوه بر تحمل رنج و درد ناشی از آسیب‌های جسمی و ظاهری، در بیشتر موارد از آسیب‌های روحی نیز آزار می‌بینند، از جمع خانواده و دوستان خود دوری می‌کنند و احتمال بروز افسردگی در آن‌ها بسیار بیشتر از سایر افراد است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید پسوریازیس، یکی از موارد منع میکرونیدلینگ است. بنابراین چنین افرادی نمی‌توانند از میکرونیدلینگ استفاده کنند.

راه درمان پسوریازیس چیست؟

متاسفانه باید بگوییم حتی با پیشرفت علم پزشکی و پیدایش طب‌های نوین، هنوز راهکاری دقیق و قطعی برای درمان پسوریازیس وجود ندارد. تمام پزشکان بر این باورند که هدف اصلی در درمان بیماری پسوریازیس، کاهش رشد سلولی آن است. درنتیجه تنها می‌توان از پیشرفت بیماری جلوگیری و عوارض آن را کنترل کرد. با توجه به نوع بیماری پسوریازیس که در کدام نقطه از بدن اتفاق افتاده و چه شکلی است، پزشکان داروهای خوراکی و موضعی تجویز می‌کنند. مصرف این داروها و مرطوب نگه‌داشتن محل لکه‌ها می‌تواند به بهبود بیماری کمک کند. مهم‌ترین و اصلی‌ترین داروهای تجویزشده برای درمان پسوریازیس به شرح زیر هستند:

• تزارتون؛
• دیررانول؛
• برخی از لوسیون‌های درمانی برای پوست سر؛
• برخی شامپوهای ضدریزش و ضدشوره برای مو که باعث کاهش سوزش و خارش در پوست سر می‌شوند؛
• پمادهای حاوی ترکیب کورتیکواستروئید؛
• ترکیباتی از ویتامین دی مانند تاکالیستون یا کلسیتریول؛
• برخی داروهای مربوط به بیماری‌های خودایمنی که در موارد حاد بیماری تجویز می‌شوند؛
• در مواردی که بیمار پوست حساسی ندارد، قرارگرفتن زیر نور خورشید هم می‌تواند برای درمان بیماری مفید باشد. در مراحل پیشرفته بیماری از اشعه ماورا بنفش برای کنترل عوارض بیماری استفاده می‌شود.

راهکارهای خانگی برای درمان پسوریازیس

علاوه بر داروهای شیمیایی، می‌توان با برخی درمان‌های خانگی نیز شدت بروز و عوارض بیماری پسوریازیس را کنترل کرد. در ادامه، چند روش موثر برای کنترل خانگی و درمان سنتی بیماری پسوریازیس معرفی خواهیم کرد.

حمام کردن

همان طور که قبلا گفته شد، خشکی پوست یکی از عوامل اصلی ایجاد پسوریازیس است. از این رو استحمام روزانه می‌تواند در درمان این بیماری موثر باشد؛ چراکه حمام‌کردن در واقع رساندن مقدار زیادی آب به سطح پوست است و باعث مرطوب‌شدن سطح پوست می‌شود. فقط توجه داشته باشید که برای استحمام باید از آب ولرم استفاده کنید تا حساسیت روی پوست تشدید نشود. همچنین استفاده از صابون‌های عطری توصیه نمی‌شود. بعد از استحمام هم بهتر است پوست خود را با روغن‌های گیاهی و طبیعی چرب کنید.

استفاده از مرطوب‌کننده‌ها

استفاده از لوسیون‌ها و مرطوب‌کننده‌های ضد حساسیت بعد از هر بار استحمام، می‌تواند به کاهش خارش و درد لکه‌های ناشی از پسوریازیس کمک کند. توجه داشته باشید که استفاده از برخی لوازم آرایشی و عطر‌ها می‌تواند باعث بروز حساسیت در پوست افراد شود. پس اگر به این بیماری دچار هستید، از عطر و ادکلن و... دوری کنید تا خارش پوستتان تشدید نشود.

کاهش وزن

افزایش وزن باعث افزایش چربی و در نهایت تشدید تعریق در بدن می‌شود که از عوامل بروز پسوریازیس است. با کاهش وزن، بافت چربی از بین می‌رود و بیماری تشدید پیدا نمی‌کند.

قرار گرفتن در معرض نور خورشید

قرارگرفتن زیر نور خورشید برای افراد مبتلا به این بیماری می‌تواند مانند دارو عمل کند. نور خورشید حاوی ویتامین دی و اشعه ماورابنفش است که در درمان بیماری پسوریازیس به کار می‌رود. نکته مهم و کلیدی در استفاده از نور خورشید این است که افراد مبتلا به این بیماری، باید قبل از قرارگرفتن زیر آفتاب، از کرم‌های ضدآفتاب بدون حساسیت استفاده کنند. در غیر این صورت، به همان اندازه که نور خورشید می‌تواند کمک‌کننده باشد، ممکن است باعث تشدید علائم و بروز حساسیت بیشتری در این افراد شود.

استفاده از مکمل‌ها

استفاده از شیر سویا و آلوئه‌ورا برای کاهش عوارض بیماری توصیه می‌شود. استفاده از انواع ویتامین‌های خوراکی مانند امگا 3 و ویتامین دی هم در کنترل پیشرفت و بهبود بیماری پسوریازیس مؤثر است.

حفظ آرامش

همان طور که پیش‌تر هم اشاره کردیم، استرس یکی از عوامل تشدید‌کننده بیماری پسوریازیس است. درنتیجه هر اندازه که بتوانید خود را از استرس دور کنید و آرامش داشته باشید، همان اندازه رشد این بیماری را کنترل کرده‌اید. برای درمان استرس می‌توانید از روش‌های مختلفی مثل مدیتیشن و یوگا استفاده کنید. 

کاهش مصرف دخانیات و نوشیدنی‌های الکلی

برای درمان بیماری پسوریازیس از مصرف هر نوع دخانیات و نوشیدنی الکلی دوری کنید تا عوارض ناشی از بیماری در بدن شما کاهش یابد.

درمان پسوریازیس در مراکز معتبر درمانی

در این نوشته سعی کردیم به سوالاتی مانند پسوریازیس چیست و چه علائمی دارد، پاسخی کامل دهیم. توصیه می‌کنیم برای درمان عارضه‌های پوستی به مراکز معتبر مانند کلینیک زیبایی آفتاب مراجعه کنید.

خوشحال می‌شویم هر آنچه را که فکر می‌کنید افراد باید دربارۀ این بیماری و راه درمان آن بدانند، به اشتراک بگذارید. همچنین اگر تجربه‌ای در خصوص این بیماری دارید، ما را از تجربیات ارزشمند خود آگاه سازید.

سوالات متداول:

1. پسوریازیس چیست؟

پسوریازیس یک بیماری خودایمنی است که پوست بدن ضخیم‌تر از حالت معمول یا به اصطلاح «فَلسی» می‌شود.

2. برای درمان پسوریازیس چه کنیم؟