خال سرطانی بدخیم هشداری جدی برای سرآغاز خطرناکترین نوع سرطان پوست در افراد است. این روزها که زندگیهای ماشینی در محاصره مجموعهای از آلایندههای شیمیایی قرار دارد، سرطان پوست بیش از گذشته، خودش را میان ما جا داده است. بیتردید بهترین و ابتداییترین علامتی که با جدی گرفتن آن میتوانیم خودمان را از چنگال مهیب و خوفناک این بیماری نجات دهیم، خالهای سرطانی هستند. اینکه خال سرطانی چیست و چگونه درمان میشود، موضوعی است که در ادامه این نوشتار به بررسی جامع آن میپردازیم.
برای اینکه با ماهیت واقعی خال سرطانی آشنایی کامل پیدا کنید، بد نیست ابتدا نگاهی به نحوه شکلگیری خالها در بدن داشته باشیم. خالهای بدن توسط سلولهایی تحت عنوان ملانوسیتها خلق میشوند. رسالت ملانوسیتها در بدن، تولید ملانومها یا رنگدانههای طبیعی پوست و توزیع یکنواخت آنها میان سایر سلولهای پوستی است. زمانی که ملانوسیتها به جای انتقال رنگدانهها به تمام بخشهای مختلف بدن، به شکل خوشهای یا گروهی در یک ناحیه خاص تجمع داشته باشند، با تودههای ریز و درشتی مواجه میشویم که خال نام دارند.
طبیعتا تمام خالهای پدیدآمده از دل این فرایند، خال سرطانی نیستند. بخش اعظمی از این تودهها را خالهای معمولی تشکیل میدهند که نقطه اشتراک تمامی آنها فرایند رشدی بسیار کند و داشتن رنگ و ظاهر یکسان است. در مقابل، خالهای سرطانی رشدی کاملاً غیرطبیعی دارند و از نظر تقارن، رنگ و اندازه، تفاوتهای بارزی با سایر خالهای بدن دارند.
جالب است بدانید که خالهای سرطانی غالباً در نتیجه عملکرد بد سلولهای ملانوسیتی به وجود میآیند. این عملکرد بد هم طبق نظر پزشکان، حاصل جهشهای ژنتیکی و آسیبهای DNA موجود در این سلولهاست. شایان ذکر است که این آسیبها و جهشها، هم میتواند پیامد وراثت و ژنتیک و هم از عوارض عوامل محیطی مانند نور آفتاب است.
خال سرطانی چیست
همانطور که در بخش قبلی گفته شد، خال سرطانی بدخیم یا ملانوما در نتیجه تکثیر غیرطبیعی سلولهای ملانوسیتی به وجود میآید. قاعدتاً تشخیص این نوع خالها در مراحل اولیه، کار چندان ساده و راحتی نیست. به همین دلیل هم توصیه میشود چکاپ منظم پوست و موشکافی دقیق خالها را کاملاً جدی بگیرید. البته که در این مسیر پرچالش، نشانههای خال سرطانی میتواند در تشخیص به موقع این عارضه به شما کمک کند. این نشانهها عبارتند از:
سرطان پوست ملانوما جزو سرطانهای شایع نیست؛ اما به دلیل سرعت انتشار بالا به سایر قسمتهای بدن میتواند جدیترین و خطرناکترین نوع سرطان باشد. ازهمینرو، تشخیص زودهنگام خال سرطانی بدخیم توسط پزشک میتواند گامی مؤثر برای درمان این عارضه محسوب شود. مسلما تشخیص این پدیده، تنها با شناخت کامل مشخصات خال سرطانی امکانپذیر خواهد بود که پزشک معالج این فرایند را با کمک قانون معاینه ABCDE به انجام میرساند. شرح کامل این نوع معاینه در ادامه مورد بررسی قرار میگیرد.
عکسی از انواع خال سرطانی
خالهای سرطانی ملانوم انواع و اقسام گوناگونی دارند که از میان آنها 4 گروه، نشانههای تشخیصی دقیقتری از سرطان را در اختیار پزشکان قرار میدهد. این 4 گروه از انواع خال عبارتند از:
اگر میخواهید بدانید آیا خال سرطانی کشنده است یا نه، ابتدا باید با فرایند درمان این عارضه آشنایی کامل پیدا کنید. درمان خالهای سرطانی بستگی زیادی به مرحله این بیماری، محل قرارگیری خال و وضعیت سلامت کلی بیمار دارد. به طور کلی، روشهای درمان خالهای سرطانی یکی از موارد زیر خواهد بود:
جراحی یکی از بهترین و مؤثرترین روشهای درمان سرطان پوست در مراحل اولیه شکلگیری این عارضه است. این روش در مرحله صفر با جداکردن بخشی از خارجیترین لایه پوست، یعنی اپیدرم انجام میشود. جراحی مرحله اول و دوم این بیماری به برداشتن خال سرطانی و بافتهای مشکوک اطراف آن اختصاص پیدا میکند. در مرحله سوم و چهارم که ملانوم به سایر بخشهای بدن، از جمله غدد لنفاوی سرایت کرده است؛ جراحی با برداشتن قسمتهایی از این سیستم سبب از بینبردن تومورهای سرطانی میشود.
روش دیگر در درمان تومورهای سرطانی پوست، استفاده از تکنیکهای شیمیدرمانی است. پزشکان در این روش تلاش میکنند تا با تکیهکردن بر مصرف داروها، فرآیند رشد و تکثیر سلولهای سرطانی در بدن را کاملا متوقف کنند.
گاهی از اوقات، فرایند درمان خالهای سرطانی با کمک پرتوهای قوی، همچون اشعه ایکس صورت میپذیرد. این روش که پرتودرمانی نام دارد، اثربخشی بسیار بالایی در تخریب، خنثی یا کوچککردن سلولهای سرطانی پوست دارد.
ایمونوتراپی عنوانی برای مجموعهای از داروهاست که با هدف تقویت سیستم ایمنی مصرف میشود. در این روش، با تقویت سیستم ایمنی، شناسایی کامل سلولهای سرطانی با سرعت و راحتی بیشتری انجام میپذیرد.
درمانهای هدفمند همانطور که از نام آنها پیداست، مستقیماً سلولهای سرطانی را مورد هدف خود قرار میدهند. در این روش، برخلاف شیمیدرمانی، تنها سلولهای پوستی که فرایند رشدی غیرطبیعی دارند، توسط داروها از بین میروند.